جستاری در نخستین خطبه‌های حاکمان مسلمان (تا پایان امویان)

جستاری در نخستین خطبه‌های حاکمان مسلمان (تا پایان امویان)[1] سید محمد طیّبی* چکیده قرائت خطبه در تاریخ اسلام، در پی تشکیل حکومت و دست‌یابی به قدرت از عصر نبوی آغاز شد و کمابیش ـ به پیروی از آن حضرت ـ استمرار یافت. در پژوهش پیش روی، تلاش خواهد شد مفاد، محتوا و تفاوت‌های معنادار نخستین خطبه‌های حکومتی و خلافتی زمامداران مسلمان، از تشکیل اولین حکومت و دولت اسلامی (دولت رسول خدا6) تا پایان دولت امویان، با روش و رویکردی توصیفی ـ تحلیلی بررسی شود. نتایج پژوهش نشان می‌دهد در نخستین خطبه‌های زمامداران یادشده بر یکتاپرستی، عمل به قرآن و آموزه‌های اسلامی، شیوه‌ها و چگونگی اداره جامعه اسلامی و فراخوانی مردم و مسلمانان به اطاعت و فرمان‌بری توصیه و تأکید شده است.   [1]. تاریخ دریافت: 15/11/1393؛ 23/02/1394. * دانشیار دانشگاه شهید باهنر کرمان، گروه تاریخ، کرمان، ایران. [email protected]